Sáng 22/1, tại Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội tổ chức thực hành nghi lễ "Tống cựu nghinh Tân" dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ năm 2025.

Buổi lễ có sự tham dự của bà Vũ Thu Hà - Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, bà Lê Thị Hồng Vân - Tổng Thư ký Ủy ban quốc gia UNESCO Việt Nam, ông Jonathan Baker - Trưởng đại diện UNESCO tại Việt Nam cùng đông đảo các nhà khoa học, đại diện ngoại giao đoàn và khách quốc tế.

Tại buổi lễ, ông Jonathan Baker bày tỏ niềm vinh dự khi được tham dự sự kiện ý nghĩa này trong năm thứ hai của nhiệm kỳ Trưởng đại diện UNESCO tại Việt Nam. Ông nhấn mạnh: Lễ "Tống cựu nghinh tân" thực sự là một nét đẹp văn hoá truyền thống độc đáo của người Việt bởi lễ hội là khởi đầu một mùa Lễ hội Tết Nguyên đán của Việt Nam, giúp thắt chặt hơn sự gắn kết với tổ tiên và nhắc chúng ta về những phong tục truyền thống chào năm mới.

Chương trình "Tống cựu nghinh Tân" dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ năm 2025 tái hiện các phong tục Tết dân gian truyền thống và sân khấu hóa các nghi lễ tết cung đình. Các nghi lễ Tống cựu nghinh tân, khép lại năm cũ và đón chào mùa xuân mới với mong ước an vui, sum vầy, bao gồm lễ cúng ông Công ông Táo, lễ tiến lịch, lễ dựng nêu... Đây là các nghi lễ truyền thống trong cung đình xưa, mở đầu cho chuỗi nghi lễ được nhà vua và triều đình thực hiện trong dịp Tết nguyên đán, diễn ra từ cuối tháng Chạp đến rằm Tháng Giêng.

Trong đó, lễ tiến lịch và ban lịch thể hiện sự coi trọng của triều đình phong kiến đối với việc làm lịch cũng như quan tâm đến các hiện tượng thời tiết, khí hậu, ngày giờ tốt, vấn đề thiên thời địa lợi để phục vụ sản xuất nông nghiệp và đời sống sinh hoạt hàng ngày của triều đình và nhân dân.

Lễ dựng cây nêu - một nghi thức không thể thiếu trong dịp Tết được thực hiện trang trọng tại không gian trước Đoan môn. Theo truyền thống, đích thân nhà vua hoặc một vị quan có phẩm hàm cao được giao nhiệm vụ tổ chức nghi lễ này. Trên ngọn cây nêu có một vòng tròn nhỏ được treo những chiếc khánh hay linh vật để khi gió thổi va đập vào nhau leng keng với ý nghĩa để trừ ma quỷ, mong được một mùa xuân tươi vui, cả năm an lành, mưa thuận gió hòa.

Nghi lễ thả cá chép vào ngày ông Công ông Táo là một phong tục truyền thống của người Việt Nam, thể hiện lòng thành kính với các Táo quân. Cá chép được đựng trong chậu bằng đồng thau, sau khi làm lễ cúng được rước ra sông cổ tại khu di tích khảo cổ 18 Hoàng Diệu để phóng sinh...

Chương trình cũng tái hiện việc dựng cây nêu ngày Tết. Cây nêu ngày Tết là một phong tục truyền thống của người Việt Nam, thường được dựng vào dịp Tết Nguyên Đán. Đây là một cây tre cao, thẳng, được tỉa hết cành lá, chỉ để lại một ít lá trên ngọn. Trên ngọn cây thường treo các vật phẩm mang ý nghĩa tâm linh như lá bùa, cờ ngũ sắc, chuông gió… tùy theo phong tục của từng địa phương.

Việc dựng cây nêu mang ý nghĩa xua đuổi tà ma, bảo vệ gia đình khỏi những điều xấu xa và cầu mong một năm mới bình an, may mắn...

Bày tỏ niềm yêu thích khi tham dự các nghi lễ Tết truyền thống của Việt Nam, ông Jonathan Baker, Trưởng đại diện Văn phòng UNESCO tại Việt Nam cho hay: "Lễ Tống cựu nghinh Tân thực sự là một nét đẹp văn hoá truyền thống độc đáo của người Việt bởi lễ hội là khởi đầu một mùa Lễ hội Tết Nguyên đán của Việt Nam, giúp thắt chặt hơn sự gắn kết với tổ tiên và nhắc chúng ta về những phong tục truyền thống chào năm mới. Tôi tin rằng, Lễ Tống cựu nghinh tân hôm nay sẽ cho chúng ta được chìm vào kho tàng di sản văn hoá trù phú của Việt Nam, mà nổi bật chính là phong tục truyền thống về ngày Tết Nguyên đán".

Vừa qua, Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc lần thứ 78 đã chính thức ghi nhận ngày Tết Nguyên đán là ngày lễ của Liên Hợp Quốc kể từ năm 2024. Trước đó, vào tháng 8/2023, Việt Nam và 11 quốc gia khác đã cùng đề nghị Liên Hợp Quốc ghi danh ngày Tết nguyên đán. Kết quả này khẳng định sự cam kết chung của Liên Hợp Quốc với sự đa dạng và bao trùm của di sản văn hoá./.